گزارش نشست «مهدویت و دانشگاه تمدن‌ساز»
سه شنبه, ۲۰ مهر, ۱۴۰۰
در آستانه آغاز امامت حضرت ولی‌عصر(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) نشست علمی «مهدویت و دانشگاه تمدن‌ساز»، با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین قرائتی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین کلباسی (رئیس مرکز تخصصی مهدویت)، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر شاکری (رئیس دانشگاه معارف اسلامی) و حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر بهروزی‌لک (عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(علیه‌السلام))، در روز دوشنبه ۱۹ مهرماه در دانشگاه معارف اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین قرائتی استاد تفسیر حوزه علمیه، گفت: کره زمین رهبر لایق می‌خواهد و رهبر لایق و شایسته گمشده بشریت است، رهبری که قانون خدا را درآن به اجرا درآورد.
وی با بیان اینکه آیا گروه کم می‌تواند در دنیا اثرگذار باشد، اظهار داشت: بله، یک سید حسن نصرالله استخوانی در گلوی کفار و استکبار است، رجایی بعد از انقلاب و در زمان ریاست جمهوری‌اش، در سازمان ملل اجازه ملاقات به رئیس جمهور آمریکا نداد، پس گروه اندک نیز می‌تواند جریان‌ساز و مؤثر در دنیا باشد.
استاد حوزه علمیه در پایان با تأکید براینکه انتظار به‌معنای دست روی دست گذاشتن نیست، اذعان کرد: انتظار فرج به مثابه انسانی است که در شب منتظر روز است تا از نورخورشید بهره‌مند شود اما در شب از نور لامپ غفلت نمی‌کند.
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی کلباسی با اشاره به موضوع نگاهی نو به فلسفه غیبت، گفت: غیبت سری از اسرار الهی است و در روایات در کنار سری بودن غیبت، برای آن دلایلی همچون آزمایش مردم، حفظ جان امام و… بیان شده است.
رئیس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم با بیان این که دلیل سری بودن غیبت، قطعاً بعد از ظهور برای همگان معلوم خواهد شد، گفت: یکی از مسائلی که نباید در مورد مهدویت، ظهور و غیبت غفلت کرد، ارزش ایمان در عصر حاضر است.
وی عنوان کرد: براساس روایات، داشتن ایمان در عصر غیبت بسیار با ارزش است، چرا که در این دوره توانسته ایجاد ظرفیت برای کسب فضیلت کند.
رئیس مرکز تخصصی مهدویت اظهار داشت: ایمان به غیب به عنوان سرشاخه و سرلوحه همه موارد دیگر در قرآن مطرح شده است. این ایمان به غیب حرکتی از حس به نامحسوس و از شهود به غیب است.
وی همچنین عنوان کرد: در مواردی آیات انتقاد می‌کند که چرا انسان مقداری خود را از دایره محسوس بیرون نمی‌کشد و وارد دایره معقول نمی‌کند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین کلباسی، گفت: در سوره اسراء آمده که به پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) گفتند که ای پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ما به تو ایمان نمی‌آوریم، مگر این که از درون کوه چشمه‌ای نشان بدهید و یا این که خداوند و ملائک جلوی ما رژه بروند و یا این که ای پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) چرا خانه تو از طلا نیست!
رئیس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم اظهار داشت: این سخن و خواسته نامعقول افرادی از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است و قرآن آن را به عنوان انتقاد بیان کرده است.
وی ادامه داد: اما بحث فلسفه غیبت، از گذشته مطرح بوده و مردم در اعتقاد خود به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ فرقی بین امام شاهد و غایب نیست و لذا نباید عصر غیبت را عصر محدودیت بدانیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین کلباسی گفت: مهمتر اینکه در عصر غیبت مردم را به عالمان دین توصیه کرده‌اند.
رئیس مرکز تخصصی مهدویت، اظهار داشت: مسئله دیگر ظرفیت اسلام و مهدویت برای تمدن‌سازی است. این ظرفیت از دوران گذشته همچون خلافت بنی‌عباس، شاه‌عباس صفوی و حتی دولت فاطمی ایجاد شده است.
وی عنوان کرد: گرایش‌هایی که در آن دوران بوده، نشان‌دهنده اهمیت توجه به بحث مهدویت و شیوع آن به این زمان است.
رئیس مرکز تخصصی مهدویت اظهارداشت: با فرهنگ مهدویت می‌توان به رشد فکری رسید و در عین حال از حس‌گرایی به سمت عقل‌گرایی رفت و در ادامه کسب معرفت کرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین کلباسی گفت: این مسیری است که آغاز شده و انقلاب اسلامی ایران هم ثابت کرده که در همین راستا قرار دارد و امروز هم دانشگاه‌ها می‌توانند نقش مهمی در تمدن‌سازی، ایجاد زمینهسازی برای مهدویت داشته باشند.
در ادامه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر بهروزی‌لک با اشاره به موضوع «نقش دانشگاه در تبیین تمدن زمینه‌ساز» گفت: قبل از ورود به این بحث باید ابتدا معنای تمدن را که می‌خواهیم در مورد آن گفتگو کنیم بدانیم و آن معنا عبارت است از دستاوردهای بشری که در حوزه زندگی اجتماعی، فرهنگی و… به دست می‌آید.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (علیه‌السلام) در ادامه به تلاش‌های دشمن در جدایی دانشگاه و حوزه اشاره کرد و گفت: این تلاشی بود که از سوی دشمنان در جامعه اسلامی ایجاد و زمینه‌ساز تحقق این تفکر در جامعه شدند.
وی بیان داشت: اما بعد از انقلاب، باید شاهد تلاشهایی برای جلوگیری از این تفکر و دوگانگی می‌بودیم، ولی با وجود همه فعالیت‌ها، الان دانشگاه غیر از حوزه است و ما امروز در دانشگاه باید به دنبال تحقق و ایجاد زمینهسازی برای موضوع مهدویت باشیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین بهروزی‌لک با اشاره به معنای زمینهسازی برای مهدویت گفت: معنای زمینهسازی همانی است که رهبر انقلاب فرمودند و آن، آمادگی برای ظهوراست.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (علیه‌السلام) افزود: اما امروز زمینهسازی به این معنا برای همه از جمله مراکز علمی مانند دانشگاه‌ها وظیفه است و یکی از رسالت‌های دانشگاه، تبیین موضوع مهدویت به لحاظ فردی برای مدرسان دانشگاه است.
وی تبیین علمی مهدویت در امر پژوهشی در حوزه مهدویت، آموزش مهدویت برای دانشجویان، راه‌اندازی رشته‌های مهدوی در دانشگاه با توجه به بحث مهدویت و آینده‌پژوهی و ایجاد زمینه برای پرداختن به مباحث مهدوی در جمع‌های عمومی دانشگاه را از جمله رسالت‌های فعلی در امر زمینهسازی برای ظهور عنوان کرد.
در بخش پایانی نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر شاکری با اشاره به موضوع «نقش دانشگاه در تربیت نسل منتظر»، بر نقش‌آفرینی، توسعه، زمینهسازی و کادرسازی بیشتر در عرصه مهدویت در دانشگاه‌ها تأکید و این امر را با توجه به سکولار بودن دانشگاه‌ها، ضروری دانست.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی با توجه به ساختار غربی دانشگاه‌ها خواستار نگاه دقیق‌تر به ایجاد ارائه مباحث معرفتی، دینی و مهدوی در دانشگاه‌ها شد و بیان داشت: برای غلبه کردن بر این ساختار چاره‌ای جز توسعه، گسترش و تربیت نیرو در ارکان مختلف دانشگاه چون استاد، دانشجو و محتوا نداریم.
وی بیان داشت: براین باوریم که غربی کردن دانشگاه با هدف توسعه و تربیت نیرو، برای تفکر فرهنگ غربی در جامعه صورت گرفته و در این دوره هم باید تلاش کنیم که با توسعه مبانی دینی چون مهدویت گام تازه‌ای در غلبه بر این فرهنگ در دانشگاه‌ها برداریم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شاکری نقش نهاد نمایندگی در دانشگاه‌ها را به عنوان اتاق فکری برای اجرای منویات امامین انقلاب دانسته و در همین رابطه اظهارداشت: امروزه شاهد اشتیاق خوبی از سوی دانشجویان به مباحث مهدوی و معرفتی هستیم. زمانی شاهد شعله‌ور شدن این اشتیاق و به نتیجه رسیدن آن خواهیم بود که در سایر ارکان دانشگاه همچون فضای دانشگاه، استاد و… هم این مسئله تجلی پیدا کند.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی افزود: اگر دانشجو به دنبال مهدویت است، باید تلاش ما هم این باشد، استاد و فضای دانشگاه هم دارای این قابلیت باشد.
رئیس دانشگاه معارف افزود: الان گرفتار کسانی هستیم که به نام علم و دین، مقوله انتظار و ظهور را به گونه‌ای مطرح، تعریف و با این کار زمینه انحراف و استحاله دیگران را در حوزه مهدویت و انتظار فراهم می‌کنند.
وی بیان داشت: اما مهمترین هدف کسانی که به دنبال استحاله‌سازی درونی در حوزه مهدویت می‌باشند، عبارت است از ایجاد یأس و ناامیدی در بین مردم و مشغول کردن مردم به امور جزئی.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شاکری گفت: اما برای مبارزه با این چالش‌ها لازم است اقداماتی انجام دهیم که از جمله، می‌توان به حرکت عالمانه و ارائه مباحث معرفتی و دینی در دانشگاه اشاره کرد تا با شروع این نوع کارها و فعالیت‌ها، به زودی شاهد اتفاقات بهتری در دانشگاه‌ها باشیم.
