فضائل حضرت فاطمه معصومه(س)

در آستانه وفات کریمه اهل بیت حضرت معصومه (س)، مراسم سخنرانی با حضور حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر محمدهادی منصوری عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی، در روز چهارشنبه ۵ آذر ۹۹ برگزار شد.
این جلسه، به دلیل رعایت مسائل بهداشتی بدون حضور دانشجویان و کارکنان دانشگاه برگزار گردید.
دکتر منصوری در ابتدای این جلسه گفتند: عن الصادق علیه السلام «إِنَ لِلّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَكَةُ وَ إِنَ لِلرَّسُولِ (ص) حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَهُ وَ إِنَ لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ(ع) حَرَماً وَ هُوَ الْكُوفَهُ وَ إِنَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ بَلْدَهٌ قُمَّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهَا امْرَأَهٌ مِنْ أَوْلَادِی تُسَمَّی فَاطِمَةَ فَمَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَةُ»؛ سخن درباره بانویی است از جنس نور که در روایات ما فضائل متعددی از ایشان بیان شده است. در فضیلت فاطمه معصومه (س) همین بس که امام صادق (ع) فرمودند: خدا را حرمی است و آن مکه است، پیامبر را حرمی است و آن مدینه است، امیرالمومنین را حرمی است و آن کوفه است و برای ما حرمی است و آن قم است و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هرکس وی را زیارت کند پاداشش بهشت خواهد بود.
بانویی که دارای مقام شفاعت است و به فرموده امام صادق (ع) «تُدخَلُ‏ بِشَفَاعَتِهَا شِيعَتِي الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِم»‏؛ به شفاعت فاطمه معصومه (س) همه شیعیانم وارد بهشت می شوند. (بحارالانوار، ج ۵۷، ص۲۲۸)
خانمی که دارای مقام عصمت است و امام رضا (ع) ایشان را با لقب «معصومه» یاد کرده و فرموده اند: «مَنْ زَارَ الْمَعْصُومَةَ فِي قُم‏ عارفا بحقها فله الجنة» (زادالمعاد، ص ۵۴۷) و این چه عظمتی است که فاطمه معصومه (س) دارد که چند امام درباره فضیلت زیارت او فرموده اند: «من زارها وجبت له الجنة».
عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی بیان کردند: شباهت های متعددی بین فاطمه معصومه (س) و فاطمه زهرا (س) وجود دارد. یکی از شباهت ها جمله «فداها ابوها» است. همچنان که پیامبر اکرم (ص) درباره فاطمه زهرا (س) فرمودند فداها ابوها، امام کاظم (ع) درباره فاطمه معصومه (س) فرمودند فداها ابوها.
ایشان در ادامه به توضیح عباراتی از زیارت نامه حضرت معصومه (س) پرداختند و بیان داشتند:
سلام ۳۰ مرتبه در زیارت حضرت معصومه سلام (س) آمده است.
پنج سلام به پیامبران به صورت غائب:
۱. السَّلامُ عَلَى آدَمَ صِفْوَةِ اللَّهِ ۲. السَّلامُ عَلَى نُوحٍ نَبِيِّ اللَّهِ ۳. السَّلامُ عَلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اللَّهِ ۴. السَّلامُ عَلَى مُوسَى كَلِيمِ اللَّهِ ۵. السَّلامُ عَلَى عِيسَى رُوحِ اللَّهِ
چهار سلام به پیامبر اسلام (ص):
۱. السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ۲. السَّلامُ عَلَيْكَ يَا خَيْرَ خَلْقِ اللَّهِ ۳. السَّلامُ عَلَيْكَ يَا صَفِيَّ اللَّهِ ۴. السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ
دوازده سلام به سایر حضرات معصومان علیهم السلام:
یازده بار به صورت مخاطب: ۱. حضرت علی (ع) ۲. حضرت زهرا (س) ۳. سلام مشترک به حضرت امام حسن و امام حسین علیهما السلام. سلام چهارم تا یازدهم به سائر ائمه علیهم السلام (امام زین العابدین تا امام حسن عسکری (ع))
سلام دوازدهم به صورت غائب: السَّلامُ عَلَى الْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى نُورِكَ وَ سِرَاجِكَ وَ وَلِيِّ وَلِيِّكَ وَ وَصِيِّ وَصِيِّكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ
نه سلام خطاب به حضرت معصومه (س):
۱. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ ۲. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِيجَةَ ۳. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ۴. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ ۵. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ وَلِيِّ اللَّهِ ۶. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا أُخْتَ وَلِيِّ اللَّهِ ۷. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا عَمَّةَ وَلِيِّ اللَّهِ ۸. السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ ۹. السَّلامُ عَلَيْكِ عَرَّفَ اللَّهُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ فِي الْجَنَّةِ وَ حَشَرَنَا فِي زُمْرَتِكُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِيِّكُمْ وَ سَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ يَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ
ایشان در ادامه گفتند: بعد از سلام آخر دعاهایی در زیارت نامه مطرح می شود و این دعاها را می توان در دو قالب تقسیم نمود: ایجابی و سلبی. موارد ایجابی مانند «اسال الله ان یرینا فیکم السرور و الفرج و ان یجمعنا…»
اما دو مورد هست که سلبی است: «۱. أسأل الله … أن لایسلبنا معرفتکم ۲. اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لِي بِالسَّعَادَةِ فَلا تَسْلُبْ مِنِّي مَا أَنَا فِيهِ»

مصادیق سلب شونده ها:
۱. نعمت: «وَ لَا تَسْلُبْنَا نِعْمَتَكَ» (مصباح المتهجد ج ۲، ص ۷۱۷)
۲. عافیت: «يَا مَنَّانُ امْنُنْ عَلَيَّ بِالْعَافِيَةِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَا تَسْلُبْنِيهَا أَبَداً مَا أَبْقَيْتَنِي»‏
۳. حق: شیخ طوسی در مصباح المتهجد و سلاح المتعبد این دعا را نقل کرده است: «وَ لَا تَسْلُبْنِيهِ‏ وَ هَيِّئْ لِيَ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ وَ التَّجَافِيَ عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الِاسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ أَنْ يَنْزِلَ بِي اللَّهُمَّ لَا تَأْخُذْنِي بَغْتَةً وَ لَا تَقْتُلْنِي فَجْأَةً وَ لَا تُعَجِّلْنِي عَنْ حَقٍّ وَ لَا تَسْلُبْنِيهِ‏» (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد ج‏۲ ؛ ص۴۸۳)
۴. نعمت صالح: «وَ لَا تَسْلُبْنِي‏ صَالِحَ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ‏ عَلَيَّ» (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد ؛ ج‏۲ ؛ ص۵۸۷)
در تبیین نعمت صالح در دعای دیگری آمده است:
«وَ لَا تَسْلُبَنِي‏ صَالِحَ مَا مَنَنْتَ بِهِ عَلَيَّ مِنْ حُبِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّيِّبِينَ الْأَخْيَارِ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ».
۵. یقین به ظهور: درباره امام زمان (ع): «وَ لَا تَسْلُبْنَا الْيَقِينَ لِطُولِ الْأَمَدِ فِي غَيْبَتِهِ وَ انْقِطَاعِ خَبَرِهِ عَنَّا» (کمال الدین و تمام النعمة؛ ج ۲، ص ۵۱۳)
۶. ولایت: اما محوری ترین و مهم ترین نعمتی که در ادعیه، عدم سلب آن از خدا خواسته شده ، نعمت ولایت است:
در عید غدیر امام سجاد (ع) سمت راست و چپ بر سجده می گذاشت و می فرمود: «اللَّهُمَّ لَا تَسْلُبْنِي‏ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ مِنْ وَلَايَتِكَ وَ وَلَايَةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ» (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج ‏۱، ص ۷۹)
و در دعای روز غدیر وارد شده: «فَأَتْمَمْتَ عَلَيَّ نِعْمَتَكَ بِأَنْ ذَكَّرْتَنِي ذَلِكَ وَ مَنَنْتَ بِهِ عَلَيَّ وَ هَدَيْتَنِي لَهُ، فَلْيَكُنْ مِنْ شَأْنِكَ يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ أَنْ تُتِمَّ لِي ذَلِكَ وَ لَا تَسْلُبَنِيهِ‏ حَتَّى تَتَوَفَّانِي وَ أَنَا عَلَيْهِ وَ أَنْتَ عَنِّي رَاضٍ، فَأَنْتَ أَحَقُّ الْمُنْعِمِينَ بِأَنْ تُتِمَّ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ».
علامه طباطبایی ذیل آیه ۳ سوره مائده بدین نکته اشاره دارد که نعمت در حقیقت یک چیز است و آن نعمت ولایت است. هر آنچه ذیل ولایت الله باشد نعمت و هر آنچه از آن خارج باشد نقمت است.
ایشان در بخش پایانی سخنانشان گفتند: ختم به سعادت به این است که نعمت ولایتی که خدا به ما بخشیده ، سلب نشود. چنانکه در دعا آمده است: «اللَّهُمَّ فَتَمِّمْ ذَلِكَ بِهِ لَنَا وَ لَا تَسْلُبْنَا إِيَّاهُ، وَ اجْعَلْهُ مُسْتَقَرّاً وَ لَا تَجْعَلْهُ مُسْتَوْدَعا» و از مهمترین عوامل سلب نعمت، کفران نعمت است و شکر نعمت باعث حفظ نعمت می شود. امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: «صَيِّرِ الدِّينَ حِصْناً لِدَوْلَتِكَ وَ الشُّكْرَ حِرْزاً لِنِعْمَتِكَ فَكُلُّ دَوْلَةٍ يَحُوطُهَا الدِّينِ لَا تُغْلَبُ وَ كُلُّ نِعْمَةٍ يَحْرُزُهَا الشُّكْرُ لَا تُسْلَبُ»‏ هر نعمتی که در شکر آن را حفظ نماید، سلب نمی شود.
برای دریافت صوت اینجا کلیک کنید.